• Nederlanders kregen in 2022 te maken met een groot koopkrachtverlies, dat alleen vergelijkbaar was met de grote economische crises in het verleden.
  • Huishoudens met een heel laag inkomen gingen er volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek door de energietoeslag wel op vooruit in koopkracht.
  • Gepensioneerden met een aanvullend pensioen grepen echter mis bij de toeslagen en kregen zo te maken met de grootste koopkrachtdaling.
  • Lees ook: Blijft de AOW dit jaar waardevast? Lonen stijgen inmiddels harder dan de inflatie in 2023

Nederlanders kenden vorig jaar een groot koopkrachtverlies dat vergelijkbaar was met de klap in de portemonnee tijdens de grote economische crises van de voorbije decennia. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) ging de Nederlandse bevolking er in doorsnee 1,2 procent op achteruit.

De koopkrachtontwikkeling dook in het verleden alleen tijdens de zware recessie in de jaren tachtig en de crisis van 2009-2013 met meer dan een procent in de min, heeft het statistiekbureau becijferd. De laatste jaren liep de koopkracht telkens juist wat op. Dat was zelfs het geval tijdens de coronacrisis in 2020 en 2021.

De inflatie duwde in 2022 de koopkrachtontwikkeling in de min, bron: CBS
De inflatie duwde in 2022 de koopkrachtontwikkeling in de min, bron: CBS

Dat de koopkracht vorig jaar zo sterk daalde kwam vooral doordat de energieprijzen in rap tempo opliepen na de Russische inval in Oekraïne. Daardoor liep de inflatie over de gehele linie ook hard op.

Huishoudens met een heel laag inkomen gingen er volgens het CBS wel op vooruit in koopkracht. Dit was te danken aan de energietoeslag die ze ontvingen om de sterk gestegen energierekening te kunnen betalen. Dit ging veelal om 1.300 euro.

Grootste koopkrachtverlies bij gepensioneerden met naast AOW een aanvullend pensioen

In de maanden november en december vorig jaar kregen vrijwel alle huishoudens in Nederland bovendien bovendien 190 euro korting op de energierekening. Zonder dergelijke compenserende maatregelen zou de koopkracht in Nederland volgens het CBS harder zijn gedaald.

Toeslagen compenseerden de koopkracht voor bijstandsontvangers, maar niet voor veel gepensioneerden, bron: CBS
Toeslagen compenseerden de koopkracht voor bijstandsontvangers, maar niet voor veel gepensioneerden, bron: CBS

Gepensioneerden gingen er in doorsnee bijvoorbeeld ruim 3 procent op achteruit in de portemonnee. Zonder alle energiemaatregelen zou het verlies 4,4 procent zijn geweest.

Pensionado's met een laag inkomen gingen en gemiddeld iets op vooruit door de energietoeslag, zo ziet het CBS. Het grootste deel van de pensioenontvangers had echter een te hoog inkomen om voor toeslag in aanmerking te komen.

LEES OOK: Economische groei trekt in 2024 weer wat aan, maar inflatie blijft hoog op bijna 4%, verwacht het CPB